Պատկերները միանգամայն տարբեր են իրարից, և հնարավոր չէ դրանք շփոթել միմյանց հետ: Սակայն նրանք բոլորն ունեն մի կարևոր հատկություն. այս պատկերները համաչափ են:
Լավ պատկերացնելու համար համաչափության հատկությունը, նայիր այս պատկերներին, որոնք համաչափ չեն:
Պատկերի համաչափությունը նշանակում է, որ գոյություն ունի մի ուղիղ (այն կոչվում է պատկերի համաչափության առանցք), որը պատկերը բաժանում է միանման տեսք ունեցող երկու մասերևի՝ ձախ և աջ: Դրանք միանման են այն առումով, որ եթե ուղղի երկայնքով ծալել թուղթը, որի վրա նկարված է պատկերը, ապա ձախ և աջ մասերը կհամընկնեն:
Համաչափ պատկերները հաճախ հանդիպում են իրական կյանքում՝
և բնության մեջ՝
Առաջադրանքներ․
1)Արդյո՞ք տրված պատկերը համաչափ է գծված առանցքի նկատմամբ։
Այո
2)Նշված կանաչ կետերից ո՞րն է ուղղի նկատմամբ համաչափ A կետին․
M կետը
3) Գրեք ուղղի նկատմամբ համաչափ կետերի զույգերը․
A — K
B — L
F — T
E — P
D — N
C — M
4)Գտեք համաչափ կետերի զույգերը x և y առանցքների նկատմամբ․
F — D
G — H
B — A
H — C
C — E
E — G
D — A
F — B
Տնային աշխատանք․
1)Քանի՞ համաչափության առանցք ունի քառակուսին։
4
2)Տարեք այնպիսի p ուղիղ, որի նկատմամբ A և B կետերը լինեն համաչափ։
2) Կառուցեք այն կետերը, որոնք համաչափ են տրված կետերին։
3. Ուղղանկյունանիստի բարձրությունը 45/14 դմ է, լայնությունը՝ 10/7 դմ, իսկ երկարությունը բարձրության և լայնության գումարից ավելի է 5/7-ով։ Որքա՞ն է ուղղանկյունանիստի ծավալը։
1.Կատարե՛ք կոտորակների հանում: ⦁ 13/5 – 9/5=4/5 ⦁ 9/11 — 2/11=7/11 ⦁ 1-3/5=2/5 ⦁ 18/4- 7/4=11/4 2.Ուղղանկյան երկարությունը 17/3 սմ է, իսկ լայնությունը՝ 14/3: Քանի՞ սանտիմետով է ուղղանկյան երկարությունը մեծ նրա լայնությունից:
3սմ
3.Ի՞նչ կոտորակ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն: ⦁ 1/9 + 4/9= 5/9 ⦁ 18/23 + 6/23 = 24/23 4.ABC եռանկյան AB կողմի երկարությունը 19/16 սմ է, BC կողմը նրանից կարճ է ¼ սմ-ով, CA կողմը BC-ից կարճ է 3/8 սմ-ով: Որքա՞ն է CA կողմի երկարությունը:
15/16[BC]
9/16[AC]
5.Կատարե՛ք կոտորակների հանում: ⦁ ½ — 1/3=3/6-2/6=1/6
⦁ ½ — ¼=2/4-1/4=1/4
⦁ 2/3 – ¼=8/12-3/12=5/12
⦁ 3/5– 2/7=21/35-10/35=11/35
⦁ 7/12 – 5/18=21/36-10/36=11/36
⦁ 6/5 – 11/15 =18/15-11/15=7/15
6.Հաշվե՛ք ⦁ 1/1-1/3=3/3-1/3=2/3
⦁ 1- 4/9=9/9-4/9=5/9
⦁ 1 – 11/16=16/16-11/16=5/16
⦁ 1- 29/45=45/45-29/45=16/45
7.Գտե՛ք որևէ երկու կոտորակ, որոնց տարբերությունը լինի՝ ⦁ ¼ ⦁ 3/5 ⦁ 2/7
1.Կատարե՛ք կոտորակների հանում: ⦁ 13/5 – 9/5=4/5
⦁ 9/11 — 2/11=7/4
⦁ 1-3/5=2/5
⦁ 18/4- 7/4=11 2.Ուղղանկյան երկարությունը 17/3 սմ է, իսկ լայնությունը՝ 14/3: Քանի՞ սանտիմետով է ուղղանկյան երկարությունը մեծ նրա լայնությունից:
3/3 3.Ի՞նչ կոտորակ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն, որպեսզի ստացվի հավասարություն: ⦁ 1/9 + 4/9= 5/9
⦁ + 6/23 = 24/23 4.ABC եռանկյան AB կողմի երկարությունը 19/16 սմ է, BC կողմը նրանից կարճ է ¼ սմ-ով, CA կողմը BC-ից կարճ է 3/8 սմ-ով: Որքա՞ն է CA կողմի երկարությունը:
5.Կատարե՛ք կոտորակների հանում: ⦁ ½ — 1/3
⦁ ½ — ¼
⦁ 2/3 – ¼
⦁ 3/5– 2/7
⦁ 7/12 – 5/18
⦁ 6/5 – 11/15 , /15
6.Հաշվե՛ք ⦁ 1/1-1/3
⦁ 1- 4/9
⦁ 1 – 11/16
⦁ 1- 29/45
7.Գտե՛ք որևէ երկու կոտորակ, որոնց տարբերությունը լինի՝ ⦁ ¼
⦁ 3/5
⦁ 2/7
7/6 > 5/3
2/3 > 1/2
21/22< 32/33
15/17 < 21/20
2.Գրե՛ք այն բոլոր բնական թվերը, որոնք աստղանիշի փոխարեն տեղադրելու դեպքում կստացվի ճիշտ անհավասարություն
10/5 < 13/5
1/5 < 2/5
4/7 > 3/7
1>0/4
3.Արդյո՞ք միշտ է անկանոն կոտորակը մեծ կանոնավոր կոտորակից: Բերեք մի քանի օրինակներ:
Այո
4.Գրե՛ք 7/10-ից մեծ այն բոլոր կոտորակները, որոնց համարիչը 7 է:
7/20, 7/18, 7/16, 7/88, 7/21
6.Գրե՛ք 17/9-ից փոքր բոլոր այն կոտորակները, որոնց հայտարարը 9 է:
